KATECHEZA 241: URAZY CHĘTNIE DAROWAĆ – BIBLIJNE PODSTAWY PRZEBACZANIA
Dzieje biblijnego Objawienia są dziejami objawiania Boga zdolnego do przebaczania (por. Wj 34,6 n.), a to zakłada przezwyciężenie prawa odwetu wyrażone w Kodeksie Hammurabiego: “oko za oko, ząb za ząb”. Wypełnia się to w pełni w Jezusie Chrystusie, który powiada: “Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb! A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu. (…) Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują (…) Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, cóż za nagrodę mieć będziecie? Czyż i celnicy tego nie czynią?” (Mt 5, 38.44.46). Ten fundamentalny tekst chrześcijaństwa w niepowtarzalny sposób określa i definiuje pojęcie miłości do nieprzyjaciół, obecnej w formie mniej konkretnej w judaizmie oraz niektórych innych religiach i filozofiach (buddyzmie, taoizmie, hinduizmie, stoicyzmie). Różnica między nimi tkwi w chrześcijańskiej koncepcji Boga objawionego w Jezusie, który w szczególny sposób działa w dziejach. Faktycznie postulat miłości nieprzyjaciół “do końca” obrazuje w szczególny sposób bezwzględną miłość Boga w Jezusie, który “umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował” (J 13,1).
Nie można zaprzeczyć, że z ludzkiego punktu widzenia miłość nieprzyjaciół jest najbardziej wymagającym poleceniem Jezusa i od dawna uważana była za znak wyróżniający życie i postępowanie chrześcijan. To przykazanie wyraża nowość najbardziej właściwą chrześcijaństwu, ponieważ “nie jest chrześcijaninem, kto nie kocha tego, kto go nienawidzi” (II List Klemensa, 13 n.), a miłość do nieprzyjaciół jest “fundamentalnym prawem” (Tertulian, O cierpliwości, 6). Dlatego według św. Tomasza z Akwinu przebaczanie nieprzyjaciołom “należy do doskonałej miłości” (5Th II-II, q. 25, a. 8). Stąd waga przebaczenia w wypełnianiu tego uczynku miłosierdzia, co widać doskonale w Modlitwie Pańskiej, w wezwaniu; “Odpuść nam nasze winy, jak i my odpuszczamy naszym winowajcom” (Mt 6,12; Łk 11,4).